Tự do là cái chi chi ?

Nhớ lại ngày làm việc tại trụ sở CA tỉnh, một sỹ quan an ninh đã chất vấn tôi rằng:
- Tại sao anh cứ so sánh với nền dân chủ và tự do ở Mỹ thế hả? Bây giờ ta đã mở cửa đổi mới rất nhiều. Tự do như thế còn chưa đủ sao?
Tôi đáp:
- Ta phải so sánh để học hỏi cái hay của họ. Theo tôi, tự do như thế này vẫn chưa đáp ứng được
- Cụ thể là...
- Ví dụ, tôi muốn ra một tờ báo riêng có được không?
Ông ta giãy nãy:
- Không được! Báo chí phải do nhà nước quản lý...

Thật lòng mà nói, tôi cũng đoán trước những cuộc tranh luận như thế thường đi vào ngõ cụt. Nếu không gặp phải ngõ cụt thì nó cũng bị án ngữ bởi tấm biển báo: "Tự do trong khuôn khổ cho phép!".
Khuôn khổ như thế nào, giới hạn đến đâu để thỏa mãn nhu cầu phát triển mà không làm rối loạn xã hội? Đó là một bài toán khó cho những người làm luật. Luật pháp hiện hành có thật sự là môi trường tối ưu cho công cuộc kiến thiết đất nước chưa? Hãy nghe vài trích đoạn trong cuộc đối thoại giữa phóng viên RFA và một luật sư Việt Nam:

...

Phóng viên (PV): - "Liên quan đến an ninh quốc gia...", thưa ông như vậy có làm cái gì bạo động không, như là có bom, có súng đạn gì không, mà bị cái tội đấy?

Luật sư Lê Trần Luật (LS): - Theo tôi thì họ không chờ đợi một cái chuyện bom đạn súng ống hay là một cái gì đó... "Tàng trữ và làm ra những tài liệu có nội dung chống lại nhà nước CHXHCN VN...". Đây là một điều luật hết sức vô lý, nhưng dẫu sao thì nó cũng đã được quy định trong điều luật. Người ta có những hành động nào khác ảnh hưởng trực tiếp cụ thể đến nền an ninh quốc gia, suy tồn của một chế độ thì khi đó hãy kết luận. Ngay cái sự tàng trữ mà đã quy kết rồi thì nó không ổn, riêng cái điều 88 này theo tôi là nó không ổn.

PV: - Như những gì mà chúng tôi nghe được từ cơ quan truyền thông đó thưa luật sư, thì 2 khẩu hiệu mà cô Nghiên có là: "Hoàng sa, Trường sa là của Việt nam" và cái thứ 2, cô Nghiên phản đối công hàm của ông Phạm Văn Đồng. Hai cái khẩu hiệu đó có liên quan đến an ninh quốc gia sao thưa ông?

LS: - Theo tôi được biết 2 hành động đó thì không thể quy kết vào tội này được. Nếu không muốn nói rằng đây là một hành động yêu nước, chứ không phải hành động chống lại nền an ninh quốc gia.

PV: - Vâng, thưa ông trong nước Việt Nam hiện giờ có ai bị tù vì hành động yêu nước của mình không ạ?

LS: - Có nhiều vấn đề liệu ở Việt Nam có ai yêu nước mà bị tù hay không, thì tôi có thể trả lời sơ bộ rằng CÓ, chứ không phải là KHÔNG!

Câu trả lời của vị luật sư đượm một thoáng cân nhắc và lượng giá, nó phản ánh đầy đủ và xác thực những gì đang xảy ra tại Việt Nam. Từ vụ án "trốn thuế" của blogger Điếu cày, đến câu chuyện nhà giáo Vũ Hùng, việc bắt nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, cô Phạm Thanh Nghiên... đều mang một mẫu số chung: Khuôn khổ pháp luật hiện hành. Chỉ tiếc những tư tưởng bứt phá như vậy còn quá ít trong số hơn tám chục triệu dân Việt. Hành trình cho một tương lai sáng của đất nước vẫn gập gềnh giữa lằn ranh ý thức hệ, giữa Khát vọng tự do và Chuyên chính vô sản.

Vừa xem bộ phim Patriot trên HBO, tôi tự hỏi: "Vì sao một đất nước với chiều dài lịch sử mới hơn 200 năm lại phát triển vượt bậc, dẫn đầu thế giới về nhiều mặt?". Và tôi khám phá ra rằng câu trả lời hết sức đơn giản: "Khát vọng Tự do mãnh liệt trong tâm hồn mỗi công dân Mỹ chính là động lực phát triển đất nước họ". Xin mượn một hình ảnh trong phim để làm cuộc trắc nghiệm nho nhỏ:

Đó là cảnh một anh lính nô lệ da đen đứng đọc bảng yết thị của tướng Washington nói rằng: "Những ai là nô lệ da đen phục vụ trong quân ngũ trên 12 tháng sẽ được trả tự do và còn được hưởng thêm một khoản tiền nhỏ hàng tháng". Anh ta chắp tay trên ngực: "Ôi, chỉ còn vài tháng nữa tôi sẽ là người tự do!". Bỗng một người da trắng đứng bên cạnh hỏi: "Cậu sẽ làm gì với cái tự do đó hả?". Anh lính nô lệ da đen dường như đang tận hưởng cái hạnh phúc ngọt ngào sắp đến, bỏ qua câu hỏi kia. Nếu là bạn, bạn sẽ trả lời như thế nào?

Còn đây là câu trả lời của tôi:

- Chẳng để làm gì cả. Tự do vốn là quyền tối thiểu của mỗi con người, thiếu nó thì ta chưa thật sự là con người, thế thôi!

.

Share

◄◄ Home